مهارت “نـه” گفتن را بیاموزید!
همه ی ما بارها در شرایطی قرار گرفته ایم که گفتن کلمه “نه”، حتی در مقابل درخواست های غیرمنطقی و نشدنی، برایمان دشوار بوده است و با این که “نه” گفتن را ترجیح میداده ایم اما در آن موقعیت “بله” گفته ایم، زیرا ممکن است نگران از دست دادن و یا آسیب دیدن روابطمان بوده ایم.
گاهی ما با بله گفتن هایمان در حالی که پاسخ واقعیمان “نه” بوده است و ترجیح الویت های دیگران به الویت های خودمان، به دنبال جلب رضایت و خشنود ساختن بقیه افراد از خودمان هستیم. اما باید بدانید که جلب رضایت دائمی همه ی افراد امری غیرممکن است، ضمن اینکه ما وظیفه ای در قبال قبول همه ی خواسته های اطرافیانمان و خشنود ساختن آن ها نداریم. اگر همین واژه ی ساده “نه” در زمان لازم بیان نشود، باعث می شود که کنترل خود را بر زندگی از دست بدهیم.
بارها شده است که از شما درخواست انجام کاری شده باشد که علاوه بر این که وقت شما را می گیرد و از انجام کارهای خودتان باز می مانید، برنامه ریزی های از قبل تعیین شده شما را نیز به هم ریخته و حتی ممکن است باعث برقراری ارتباط با افرادی شود که قبلا مایل به ارتباط و رفت و آمد با آن ها نبوده اید. اما به جای این که در برابر آن درخواست یک “نه” قاطعانه بگویید، پاسخ “بله” داده و آن را می پذیرید.
روانشناسان معتقدند که ایجاد رفتار قاطعانه و مهارت “نه” گفتن، آموختنی است.ما بیش از هر چیزی لازم است ابتدا “نه” گفتن به خودمان و همه وسوسه هایی که در درونمان وجود دارد و مانعی برای رسیدن ما به اهداف و عملی شدن تصمیماتمان است، و سپس “نه” گفتن به دیگران را بیاموزیم و آن را درست و به جا به کار ببریم.
- دلایلی که باعث سخت شدن “نه” گفتن می شوند، به شرح زیر هستند :
– از این که گستاخ و خودخواه به نظر برسید، می ترسید.
– قصد دارید که کمک کنید. به خاطر قلب مهربانتان نمی خواهید دیگران را دست خالی رد کنید و می خواهید تا جایی که امکان دارد به آن ها کمک کنید.
– اضطراب و ترس از دست دادن موقعیت ها را دارید.
– می خواهید که سازگار باشید. بنابراین درخواست های دیگران را تایید می کنید.
– ترس از خراب شدن پل های ارتباطیتان را دارید. ممکن است نه گفتن را نوعی روگردانی از دیگران تلقی کنید و فکر کنید که باعث خراب شدن پل ها و قطع رابطه هایتان می شود.
– ترس از پیش آمدن نزاع دارید. از این می ترسید که ممکن است با رد کردن درخواست فردی، باعث عصبانیت او شوید.
اما این ها همه تفکرات اشتباهی هستند که در ذهنتان وجود دارند. “نه” گفتن مربوط به احترام به موقعیت ها، زمان و فرصتتان است. “نه” گفتن حق مسلم شماست.
چند پیشنهاد برای ساده تر “نه گفتن” :
- به خودتان یاد دهید که “نه” گفتن در شرایط به جا و درست، بیانگر ضعف نیست بلکه نشان دهنده اعتماد به نفس شماست. شما شخص اول زندگی خود و باارزش ترین شخص زندگی خود هستید، به کسی اجازه ندهید که برای رسیدن به منافع خود به شما آسیبی برساند.
- اگر از به هم خوردن روابطتان نگران هستید، برای طرف مقابلتان مشخص کنید که “نه” بیان شده، به یک درخواست است و هیچ ربطی به رابطه ی شما ندارد و به آن آسیبی نمی رساند. اگر به یک درخواست پاسخ رد دادید به این منظورنیست که به روابطتان پشت پا زده اید بلکه دلایلی دارید که می دانید این “نه” گفتن به سود هر دو طرف است.
- دلایل “نه” گفتن خود را شخصی نکنید و به طرف مقابل یا رفتارهایش ربط ندهید. این کار باعث به هم خوردن روابط می شود.
- به خودتان یاد دهید که راضی نگه داشتن همه نه ممکن است و نه در توان شماست و شما نمی توانید همه ی کارها را انجام دهید. تفکر بعضی از افراد درمورد خودشان این است که توانایی انجام همه ی کارها را دارند و در حالیکه گاهی توان و زمان لازم برای انجام کاری را ندارند ولی آن را می پذیرند. اگر واقعا انجام کاری در توان شما نیست، رد کردن آن هم به نفع خودتان و هم طرف مقابلتان است. همچنین هیچکس نمی تواند و نباید همه را راضی نگه دارد و دل همه را به دست آورد. برخی از افراد توقعات نابه جا دارند و باعث دردسر ما می شوند، باید یاد بگیرید که در مقابل آن ها “نه” بگویید و خود را از دردسر نجات دهید.
- به مزایای پاسخ “نه” دادن و عواقب پاسخ “بله” دادن فکر کنید. برای قانع کردن خودتان به “نه” گفتن، قبل از هر پاسخی، چند لحظه مشکلاتی را که پس از پذیرش درخواست برایتان به وجود می آید تصور کنید. در این حالت آگاهانه تر و راحت تر نه می گویید.
- همزمان با رد پیشنهاد، از فرد مقابل تشکر کنید. قبل از پاسخ رد ابتدا از طرف مقابل بابت اینکه شما را انتخاب کرده و این پیشنهاد را به شما داده است، تشکر کنید و سپس درخواست را رد کنید. این کار یک حس ادب و احترام به طرف مقابل القا می کند.
- وقتی واقعا نمی توانید پاسخ مثبت به درخواستی بدهید، دیگران را الکی امیدوار نکنید. بعضی از افراد برای اینکه از شرایط به وجود آمده فرار کنند، دلخوشی الکی به فرد مقابل می دهند. مثلا با گفتن جمله ی “الان که نمی توانم ولی بگذار ببینم چه کار می توانم برایت بکنم”. اما در حقیقت نه توان و نه قصد انجام کاری را دارند. این کار فقط باعث ایجاد دلخوری و کدورت خواهد شد.
- درمورد موضوعاتی که برای رد یا پذیرش آن ها مردد هستید، فرصتی برای فکر کردن و مشورت گرفتن درخواست کنید. تصور نکنید که به هر پیشنهادی، حتی اگر وسوسه برانگیز و مهم است، باید سریعا پاسخ بدهید. در موضوعات مهم، آنی تصمیم نگیرید و از طرف مقابل فرصتی برای فکر کردن به آن بخواهید.
“نه” گفتن شاید برای دفعات اول ناخوشایند و سخت باشد اما به مرور زمان، با تمرین مداوم و استفاده از راهکارهای پیشنهادی، شجاعت گفتن آن را به دست آورده و آسانتر خواهد شد. فراموش نکنید که مردم از شنیدن “نه” به جا، صادقانه و مودبانه شما خوشحال تر خواهند شد تا اینکه کاری را با تاخیر زیاد، بی میلی و دودلی برایشان انجام دهید. همچنین خود شما نیز حال بهتری خواهید داشت، زیرا از دردسرها و استرس های ناشی از
“بله” گفتن نابه جا و بی موقع، در امان خواهید ماند.
